کار تشکیلاتی چیست؟ چیستی و چگونگی کار در تشکیلات

تشکیلات یعنی شکل و ظاهر و قیافه که بسیار مهم است. این مفهوم غلط را باید اصلاح کنیم که قیافه مهم نیست؛ چرا که در کنه ذهن ما شکل می‌گیرد که ظاهر مهم نیست و در نتیجه به سمت کار تشکیلاتی نمی‌رویم. این دید بعد، گاهی از برخی مبانی اعتقادی مانند «نیت مؤمن بهتر از عملش است» شکل می‌گیرد که ما به اشتباه از آن برداشت می‌کنیم؛ در حالی که اگر جسم نباشد روح در کار نیست اگرچه روح بسیار مهمتر از جسم است.
شکل از لحاظ اهمیت عین محتواست. یک قانون الهی وجود دارد که اگر هرکسی عملش رو درست کند موفق می‌شود. الان استکبار جهانی با اینکه بی‌دین هستند ولی قدرتمند هستند چرا که تشکیلاتی عمل می‌کنند. قدرت هیتلر برگرفته از کار تشکیلاتی اوست. آیات قرآن نیز گاهی اشاره به کار تشکیلاتی منافقان و موفقیت آن‌ها دارد. قرآن نیز ولایت را در بین مؤمنان ضروری می‌داند که بسیار در کار تشکیلاتی مهم است.
کار تشکیلاتی همانند‌ایمان، ثروت، جایگاه اجتماعی منبع قدرت است و قدرت مرجعیت پیدا می‌کند. شما حزب الله رو در نظر بگیرید‌. ایمان دارند، کار تشکیلاتی دارند، در کار‌های تجاری فعالیت می‌کنند و تولید ثروت می‌کنند، بنابراین در برابر اسرائیل و آمریکا با قدرت می‌ایستد.

شهید نواب صفوی و تشکیلات

نواب صفوی، این روحانی کوچک اندام چه کرده که اینچنین قدرتمند در برابر شاه‌ایستاده بود که شاه از او می‌ترسید یا حضرت امام این قدرت را از کجا بدست می‌آورد از‌ایمان؟ اون زمان خیلی‌ها با‌ایمان بودند؛ دل آن‌ها بسته به کار تشکیلاتی بود که قدرتمند بودند. پس شکل بسیار مهم است.

شاکله در تشکیلات

حال شاکله یعنی چی؟ شاکله یعنی قوام بخش؛ پس شاکله عمیق‌تر از تشکیلات است. کسی که از بیرون نگاه می‌کند در نگاه اول تشکیلات را می‌بیند نه محتوا را… و همین شکل و قیافه است که افراد را جذب می‌کند و نوعی فراخوان است ولی کافی نیست، پس از آن باید شاکله خوبی داشتی باشیم. افراد برای چی وارد تشکیلات می‌شوند چون نیاز به تکیه گاه دارند پس تشکیلاتی جذاب‌تر است که شاکله مستحکم‌تری داشته باشد. شما مسابقات سازه‌های ماکارانی را نگاه کنید، این سازمان نشان می‌دهد شکل قدرت بخش است. وقتی فرد در تشکیلات احساس کند قدرتش بیشتر میشه، احساس نیاز پیدا می‌کند به این تشکیلات.
در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت که شاکله جامعه را کار‌های تشکیلاتی پیش می‌برد. یعنی در برابر دشمن باید از قدرت کار‌های تشکیلاتی استفاده کنیم.

قوام جامعه و کار تشکیلاتی

اصلاً قوام جامعه بسته به این کار تشکیلاتی است. پس امت واحده اینطور شکل نمی‌گیرد که امام و ماموم نه باید کار تشکیلاتی وجود داشته باشد وگرنه می‌شود نمونه ناموف حکومت امام علی(ع)، امام حسن(ع) و… پس هر چه کار تشکیلاتی انجام بدهیم قوام جامعه افزایش می‌ابد.
پس بحث را با دو مقدمه شروع کردیم: شکل و شاکله؛ اینکه شکل و ظاهر مهمه و منشأ قدرت هست و اینکه کار تشکیلاتی در وجهه اجتماعی شاکله و قدرت بخش است. پس فهمیدیم چرا کار تشکیلاتی مهم است

دسته‌بندی افراد و تشکل‌ها

افراد در تشکیلات به دسته تقسیم می‌شوند:

1. برخی با ورود به کار تشکیلاتی اون رو نابود می‌کنند
2. برخی تو زمین خوب بازی می‌کنند (تشکیلات باز)
3. برخی زمین خوب بازی طراحی می‌کنند. (تشکیلات ساز)

تشکل‌ها هم به سه دسته‌تقسیم بندی می‌شوند:

1. تشکل‌های در حال رشد
2. تشکیلات آفت‌زده
3. تشکیلات رشد یافته

افراد بر اساس این تقسیم‌بندی‌ها باید تشکیلات مناسب خود رو انتخاب کنند.

ارکان مختلف تشکیلات

ارکان تشکیلات ۴ رکن است که همفه‌اش باید با هم باشند:

1. رهبر
2. آدم
3. هدف
4. نظم

میبینید که عمل از ارکان تشکیلات نیست؛ مثل ماشین درجا، استند بای و…

رهبری در تشکیلات

می‌تونستیم بگیم رئیس، فرمانده، مولا، مدیر، دبیر، سرمربی و… چرا گفتیم رهبر؟ رهبر با این اصطلاحات چه شباهت‌ها و چه تفاوتی‌هایی دارد؟ شباهتش اینه که هر چی می‌گه زیردست گوش می‌کنه و فرقش اینه که جنس اطاعت‌پذیری فرق می‌کنه یعنی از رئیس اطاعت‌پذیری داره چون‌تر از اخراج و کاهش حقوق دارد، حال اگر اطاعت‌پذیری از سر دوست داشتن باشه میشه رهبر…

عناصر که باعث محبت در رهبری می‌شود

عناصری که باعث محبت در رهبری می‌شود:

1. رهبر تعیین نمی‌شود تعیّن می‌یابد: یعنی رهبر باید به چشم بیاد. در ضمنا حبّ بسته به ارتباط بین افراد برمیگردد.
2. رهبر ویترین اهداف تشکیلات است: برای عضویت در یک تشکیلات می‌توانیم با رهبر یک ملاقات داشته باشیم تا تشکیلات رو خوب بشناسیم.
3. رهبر، گلوگاه ارتباطی است در تشکیلات: می‌تواند همه را باهم رفیق کند یا به جان هم بندازد.
4. رهبر در بن بست‌ها راه رو باز می‌کنه: موجب محبوبیت خود می‌شود.
5. در کل رهبری در پیشروی، ارتباطات، عمل فردی و همراهی بروز و ظهور دارد.

هدف در تشکل‌ها

در نظر داشته باشید که هدف تشکیلات رشده؛ بعضی وقت‌ها هست حرکتی انجام نمی‌شه ولی رشد هست، مثلاً تو باشگاه می‌گن دیوار رو هل بدین، حرکتی نیست ولی فرد رشد پیدا می‌کنه. تشکیلات خیلی وقت‌ها عمل نداره ولی موجب رشد اعضا و خودش می‌شوند. حالا وقت عمل هم باشه وارد عمل می‌شوند.
رهبر باید قدرت مخ زدن از نگاه مثبت را داشته باشد؛ مخ زدن یعنی تغییر اعتقادات یا شست و شوی مغزی فرد به جهت مثبت و یا می‌توانیم اقناع کردن افراد… چون افرادی که با ظاهر تشکیلات وارد می‌شود اگر اعتقاداتش با تشکیلات یکی نشود، به زودی از تشکیلات خارج می‌شود.

معنی هدف

برخی می‌گن مقصوده، مطلوبه و…. اگر هدف رو مقصد گرفتین سیر دارین، یعنی فقط یک حرکت زدین شاید نتیجه هم نباشه (هدف را در بیرون گرفتین) مثل دورزدن خالی تاکسی و اگر مقصود گرفتین، صیر(شدن) دارین، یعنی تغییر درونی پیدا می‌کنین (هدف را در درون گرفتین)
باید هدف روشن بشه؛ ‌یه نقطه در بیرونه که بهش برسیم یا نه‌یه اتفاق در درون ماست، یعنی رشد کنیم. گاهی اوقات یک اردو با کلی هزینه برگزار می‌کنیم ولی به نتیجه نمی‌رسیم در حالی سر یک چهارراه به صورت عمومی به یک پیرمرد کمک می‌کنیم، اینجا بدون اینکه هزینه‌ای کنیم به هدف رسیدیم چون بچه‌ها رشد کردند.
مشکل ما این هست که ابتدای تشکیلات هدف رو مجمل بیان می‌کنیم بعد در میان راه می‌بینیم اهدافمون متفاوته که اینجا به مشکل می‌خوریم. هدف باید به نوع تصویر ترسیم گردد تا مشهود باشه نه گنگ…

مثلاً امام گفت برید خرمشهر رو آزاد کنید، اینکه فلان کردیم فلان کردیم نه، خرمشهر را چکارکردید؛ این هدف یک تصویر است… آدم‌های تشکیلاتی هیچگاه احساس شکست نمی‌کنند، چرا که اهدافشون رو همیشه ترسیم می‌کنند و هر اقدامی می‌کنند در این راستا هست مثلاً در جنگ بکشی پیروزی، کشته بشی، شهیدی، پس پیروزی و الی آخر…

4 ویژگی هدف در تشکیلات

1. مقصود است نه مقصد
2. تصویر است نه ویژگی
3. نقطه است نه شبه
4. گفتمان است نه توافق

سطوح اهداف تشکیلات

1. آرمان: یک مطلوب غیر قابل وصول
2. کمیت قابل وصول: برعکس اولی دست یافتنی است

تشکیلات ما یکی از این‌ها رو همیشه کم دارد و این از معضلات آن است.
مثال: در کوهنوردی اگر فقط به قله نگاه کنیم یا فقط قدم برداریم موفق نمی‌شویم، باید هر دو رو داشته باشیم؛ به قله نگاه کنیم و قدم‌هایمان را کم کم برداریم. اگر شما به هر میزانی که به هدف نزدیک شوی، هدف از تو دور می‌شود؛ یعنی آرمان به روز می‌شود.

مثلاً قبل از انقلاب آرمان این بود که نظام شاه از بین برود وقتی به آن رسیدند دیدند هنوز ابتدای راه هست. پس تشکیلات مثل سازمان نیست که بمیرد و از بین برود چون پویا است.
آرمان از نوع تقدسه چرا که شما حاضر باشی برای آن مقدس هزینه کنی. منبع آرمان در تشکیلات اسلامی مبنای دینی و وحدانی دارد.

هدف درست دو نوع انگیزش ایجاد می‌کند:

1. ترسیم و جذابیت قله
2. نگاه کردن به قدم‌هایی که پشت سر گذاشته‌اید

آدم‌ها

آدم‌هاسه دسته‌اند: رهبر، کادر، ؟؟؟؟
مخاطب پس چی؟ آن‌ها رکن نیستند. تشکیلاتی به هدف رسیده است که نیرو‌هایش به هدف نزدیک‌تر شده است. تشکیلات عرصه عرضه آدم هاست. از طرفی تشکیلات، کلاس خودشناسی است یعنی شما خودت رو می‌شناسی. آدم تشکیلاتی حدی برای خودش دارد بر خلافش دیگران دچار خودبزرگ بینی می‌شود.
ما دچار نفاق شده‌ایم؛ چرا که الان به افراد که پیشنهاد ریاست می‌دیم اکثرا قبول می‌کنند ولی آدم‌های تشکیلاتی گاهی اوقات می‌گن نه، ‌شان من پایین تره یعنی نفاق نداره… حضرت یوسف به پادشاه گفت من را مسئول خزانه کن چرا که من‌امانت دار و عالم به این کار هستم. مسابقه و سبقت عرصه خوبی برای اعضای تشکیلات است که فواید زیادی دارد، مثلاً باعث دیده شدن افراد در تشکیلات می‌شود. یاد می‌گیرند چطور حرف بزنن، نقد کنند، صریح باشند، دلخوری‌ها از بین می‌رود.
بنابراین با ما در تشکیلات دو بعد خودمان را می‌خواهیم بشناسیم: قابلیت (استعداد) و توان؛ قابلیت مربوط به ذهنیت است و توان مربوط به فعلیت است. استعداد چیست؟ در شما نیست ولی می‌تواند باشد. فعلیت چیست؟ در شما هست و می‌توانست نباشد.

 

نظم

نظم یعنی چی؟ چیزی که به ذهن می‌رسه نظم یعنی شباهت…

بانک مرکزی جهانی در راستای نظم نوین جهانی می‌خواهد همه چیز را یکسان و شبیه بسازد. غرب اومده نظم را در غالب انضباط به خورد ما داده که کسی منضبط که مرتب و… در یک جا بشینه. معضل این نظم این است که افراد را وادار می‌کنه که خودشان نباشند و جوری باشند که سازمان می‌خواهد در حالی که در تشکیلات هر فرد خودش است.
ما می‌گیم نظم یعنی هماهنگی مثل گروه ارکست، گروه سرود که ساز‌ها و صدا‌های متفاوت را یکی می‌کند. حالا نظم در تشکیلات یعنی چی؟ اعضا هماهنگ در کنار هم باشند تا رشد نمایند. پس نظم در تشکیلات خودش را در مفهوم سازماندهی نشان می‌دهد.

در نهایت اگر بخواهیم ارکان تشکیلات به ترتیب اهمیت مرتب کنیم: رهبری – آدم‌ها – هدف – نظم.

 

جمع بندی:

این مطلب توسط دانشجویان دوره چیستی و چگونگی کار تشکیلاتی در واحد آموزش موسسه طلوع حق تهیه و تدوین شده است. شما میتوانید این درس گفتار را که توسط حسین عرب اسدی آموزش داده شده است، از طریق این لینک تهیه کنید. در کنار این دوره، دوره سازماندهی مردمی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی  توسط حاج حسین یکتا در مجموعه طلوع حق آماده شده است. توجه داشته باشید که کتاب های مورد نیاز در این حوزه را هم برای مطالعه بیشتر می‌توانید از سایت فروشگاه موسسه طلوع حق تهیه کنید.